Szukaj, a znajdziesz ("Śmieć" Andy Mulligan)

"Śmieć"
Autor: Andy Mulligan
Wydawnictwo: Replika
Data wydania: 15 kwiecień 2014
Liczba stron: 292
Moja ocena: 7,5/10, czyli bardzo dobra z plusem

Andy Mulligan - popularny angielski autor powieści dla młodzieży. Pracował jako reżyser teatralny, a następnie został wolontariuszem w Kalkucie w Indiach. Wreszcie podjął pracę nauczyciela języka angielskiego i dramatu. Uczył w Brazylii, Wietnamie, na Filipinach i w Anglii, co - jak podkreśla - zainspirowało go do pisania.

Laureat prestiżowej nagrody w dziedzinie literatury młodzieżowej, Guardian Children's Fiction Prize.

Powieść "Śmieć" jest o ludziach, którzy żyją w skrajnych warunkach, w wielkiej biedzie, na dużym wysypisku odpadów. To tutaj szukają surowców wtórnych, do których zaliczają: papier, szkło, puszki, plastik za które mogą uzyskać wynagrodzenie oraz ubrań i żywności, którą da się jeszcze skonsumować. Najczęściej trafiają jednak na ludzkie odchody ponieważ mieszkańcy nie posiadają w swoich domach toalet dlatego wszystko ląduje w workach na śmieci.

Bohaterowie od świtu do wieczora pracują, aby zarobić parę marnych gorszy. Dzieci nie chodzą do szkoły, bo również zajmują się przeszukiwaniem wysypiska. Dość często to nastolatki są jedynymi żywicielami rodziny.

 Towarzyszy im bardzo trudna sytuacja materialna dlatego wydaje się, że ludzie będą przygnębieni, smutni, ale tak nie jest. Narratorem powieści jest trójka dzieciaków w wieku do 11 do 14 lat. Do swoich codziennych obowiązków podchodzą z dystansem, starają się znaleźć pozytywne akcenty takiego życia. Nie da się odczuć pesymizmu, narzekania. Godzą się ze swoim losem, ale marzeń im nie brakuje.

"Nie noszę butów - raz, bo żadnych nie mam, a dwa, że musisz czuć, co masz pod stopami (...) Śmieci są miękkie, a nasze stopy twarde jak kopyta." *

 Da się również zauważyć, że mieszkańcy Behali trzymają się razem, pomagają sobie, wspierają. Chronią w razie niebezpieczeństw, które mogą się pojawić ze strony władz, bo one chcą mieć wszystko pod kontrolą. W przeciwieństwie do ludności z wysypiska zdarza, że nie zawsze postępują uczciwie. Nie można im ufać...

Na kartkach powieści pojawia się  zaskakująca ilość tajemnic, rozgrywek rządowych, intryg oraz solidnej, dobrej porcji sensacji od której nie byłam w stanie się oderwać.

To wszystko opisują w narracji pierwszoosobowej nastoletnie dzieci: Raphael, Gardo i Szczur.

Przedstawiają nam ze szczegółami, to co wydarzyło się po odnalezieniu na wysypisku tajemniczej saszetki z zawartością, którą policja chce odzyskać składając wszystkim mieszkańcom ofertę dużej kwoty za jej znalezienie. Chłopcy łączą siły i decydują, że sami zwrócą zgubę właścicielowi. Nie wiedzą co ryzykują i przez co będą musieli przejść oraz na jakie sekrety rządowych przekrętów trafią.

Czy, aby to wszystko przetrwać będą musieli znaleźć się za murami więzienia? Czy któryś z dorosłych jest godny zaufania? Czy ktoś im pomoże, a może sami będą musieli rozwiązać zagadkę w którą się wplątali?

Wcześniej nie spotkałam się z książką o takiej tematyce, której akcja połączona jest z ukazaniem ciężkiej sytuacji mieszkańców Filipin, ale to wszystko schodzi na drugi plan ponieważ ze słów głównych bohaterów da się odczuć optymizm i nadzieję na lepsze jutro oraz ich wspólne marzenie do realizacji którego dążą narażając własne życie. Przyznaję, że tym młodym chłopcom nie brakuje bohaterstwa, które osobiście podziwiam. Nawet po nieludzkich torturach – nie poddają się, nadal realizują nie do końca przemyślany plan  - przecież nie wiedzą do czego ich to doprowadzi… Czy po rozwiązaniu tej zagmatwanej zagadki ich życie się zmieni? Czy odnajdą coś wartościowego i czy jeszcze jakieś niebezpieczeństwo na nich czyha?

Powieść, która sprawia, że na chwilę się zatrzymujemy. Skłania do refleksji  i daje możliwości ujrzenia oraz zrozumienia w jakich warunkach muszą bytować ludzie. Tym samym, pozwala nam docenić, to co mamy…

Andy Mulligan ukazuje moc wielkiej przyjaźni, bo tylko taka według przysłowia „Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie”  jest szczera. Ta powieść to potwierdza. Trudna sytuacja materialna oraz kłopoty, które dzieciaki sobie przysporzyły - połączyła ich i zacisnęła więzi między nimi.

      Teraz dopiero wiedzą, że mogą na siebie liczyć w każdej sytuacji. Pomoc, wsparcie oraz dobre słowo -  przede wszystkim. Gardo, Raphael i Szczur przypominają mi trochę trzech małych Muszkieterów i ich słynne motto życiowe: „Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego”.

 Też chciałabym, aby zostali moimi przyjaciółmi.

"Śmieć" to książka z przepiękną okładką. Jest niewielkich rozmiarów i liczy tylko, a może aż 292 stron. Spędziłam z nią jeden wieczór, ale były to godziny pełne emocji, które pojawiły się podczas tej niesamowitej przygody z której wyniosłam wiele cennych wskazówek.

Komu mogę polecić tę powieść?

Wszystkim.

Każdy z Was znajdzie w niej garść pozytywnej energii.

To, że nigdy nie powinniśmy się podawać oraz mieć marzenia i starać się je spełniać.

To, w co uwierzymy może zmienić nasze podejście do życia.

Wszystko jest możliwe. Na Waszej drodze też może pojawić się tajemnicza saszetka, klucz i mapa.
Co wtedy zrobicie?

Może ta powieść pomoże Wam znaleźć odpowiedź na to i kilka innych pytań.

Ja zdradzę tylko, że ten „Śmieć” dodał mi odwagi. Nigdy się z nim nie rozstanę! 

Na zawsze pozostanie ze mną, dodając uroku mojej półce i mojemu życiu ...

  

* cytat pochodzi z książki "Śmieć" Andy Mulligan, strona 10.

Za możliwość przeczytania książki dziękuję 

Wydawnictwu Replika